Dębowa Łęka: pałac w typie willi włoskiej

Pałac w Dębowej Łęce (woj. lubuskie, pow. wschowski, gm. Wschowa) odwiedziłam zupełnie przypadkowo i w pośpiechu. Z uwagi na to, że obiekt był niestety zamknięty, udało mi się zrobić tylko dwa zdjęcia, zza płotu. Bardzo nad tym ubolewam, bowiem pałac w Dębowej Łęce jest obiektem wdzięcznym do fotografowania i dodatkowo położony jest w niezwykle malowniczym miejscu. Mam nadzieję, że kolejna próba jego obejrzenia zakończy się sukcesem 🙂

Pałac w Dębowej Łęce – historia

W XV w. wieś funkcjonowała jako Dambowa Lanka czy Dambowalanka. Niemiecka nazwa wsi to Geyersdorf. W 1437 r. była w rękach Marcina Chwalęty. Kolejnymi właścicielami byli: Krzysztof Olbrachnicki, Mikołaj Ossowski, Wincenty Sierpowski, Piotr Sierpowski i Mikołaj Sierpowski. 

W XVI w. Dębowa Łęka należała do rodziny Ossowskich (Dębowa Łęka Górna i Średnia) i rodziny Krzyckich (Folwark Dolny). W 1724 r. obie części wsi należały do Pawłowskich.

W I poł. XVIII w. istniał tutaj dwupiętrowy dwór (zwany dużym) należący do rodziny Pawłowskich oraz mały dworek w podwórzu. Duży dwór w 1743 r. zamieszkiwany był przez Franciszka Koszuckiego. Po jego śmierci w 1752 r. górną część wsi kupiła rodzina Łuków i rok później wybudowała w nim nowy dwór „w lepionkę, pod szkudłami”.

Od 1814 r. wieś należała do Aleksandra Brodowskiego – dyrektora generalnego poznańskiego Ziemstwa Kredytowego (General Landschafter Director in Posen). W 1845 r. postawił tu pałac na miejscu wcześniejszej rezydencji. 

Pałac w Dębowej Łęce reprezentuje typ willi włoskiej – bardzo wówczas popularny na terenie Wielkopolski. Projekt pałacu powstał w Berlinie, a jego twórca łączony jest z kręgiem architekta Friedricha Augusta Stülera, czego dowodem są sutereny pod skrzydłem pałacu podobne do tych w Jarocinie czy Strzelcach, których był twórcą. Obiekt podobny jest do pałacu w Szczerbięcinie k. Starogardu Gdańskiego, który był własnością Archibalda Mac Leana.

Od 1865 r. majątek należał do Johanna F.E. Hofmanna, a od 1881 r. do Stülpnagla. W 1890 r. pałac został przebudowany. Następnymi właścicielami – aż do wybuchu II wojny światowej – była rodzina Lürmann.

Po 1945 r. skuto dekoracje, które pokrywały elewacje.

Opis

Pałac w Dębowej Łęce jest budowlą na rzucie prostokąta, z kwadratową wieżą w południowo-wschodnim narożniku. Od północnego-wschodu prostokątne skrzydło. Od zachodu ryzality boczne. Do skrzydła od wschodu przylega przybudówka. Korpus dwukondygnacyjny z poddaszem w trójkątnym zwieńczeniu. Elewacja frontowa dwukondygnacyjna, pięcioosiowa. Podzielona gzymsami, zwieńczona trójkątnie belkowaniem z modylionami. W szczycie dwa okna zwieńczone łukami.

Stan obecny

Pałac w Dębowej Łęce jest obecnie w rękach prywatnych.

Bibliografia

• Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa.
• Skuratowicz J., Dwory i pałace w Wielkim Księstwie Poznańskim, 1992.
• Śmielska-Saniuk J., Dębowa Łęka – Pałac, (dostęp: 15.08.2023).

Postaw mi kawę!

Drogi Czytelniku!

Cieszę się, że wędrujesz razem ze mną po Pałacowym Szlaku. Jeżeli podoba Ci się to, co robię i chcesz wesprzeć dalsze działania związane z rozwojem bloga, możesz postawić mi wirtualną kawę. Nie ma nic przyjemniejszego niż tworzenie nowych treści przy dobrej kawie! 🙂