Nowa karta w historii pałacu w Paruszewie

Pałac w Paruszewie (woj. wielkopolskie, pow. słupecki, gm. Strzałkowo) jest jedną z wielu wielkopolskich realizacji architekta Stanisława Mieczkowskiego. Bliźniacza koncepcja powstała w Żydowie (woj. wielkopolskie, pow. poznański, gm. Rokietnica). Podobnie opracowana została fasada pałacu z portykiem na osi, wspartym na kolumnach jońskich, a także powtórzony został układ wnętrz.

Paruszewski pałac jest moim zdaniem najpiękniejszą rezydencją w powiecie słupeckim. Myślę, że większość z Was podzieli tą opinię 🙂 Co najważniejsze, otwarty jest dla zwiedzających. Obecni właściciele mają wobec niego bardzo obiecujące plany. Jakie? Zapraszam do lektury!

Pałac w Paruszewie – historia

Wieś Paruszewo wzmiankowana była już w 1294 r. i należała wówczas do Przemysława II. Od 1578 r. została własnością Mikołaja Gniazdowskiego, a w 1618 r. – Adama Golińskiego. 

W XVIII w. Paruszewo należało do rodziny Łukomskich. W I poł. XIX w. wieś przeszła na własność Hulewiczów. Pałac powstał z inicjatywy Waleriana Hulewicza na przełomie XIX i XX w.

Pałac w Paruszewie przebudowano w stylu eklektycznym ok. 1910 r. dla nowych właścicieli – Stanisława Błociszewskiego i Janiny Hulewicz.

Stanisław Błociszewski (1849-1927) był doktorem medycyny. Jego matką była Jadwiga Bojanowska z Bojanowa, a ojcem Stanisław Marian Błociszewski z Błociszewa h. Ostoja. W 1908 r. poślubił Janinę Hulewicz, z którą miał synów: Tadeusza i Stanisława Mariana. Zmarł w Paruszewie i pochowany został na cmentarzu parafialnym w Skarboszewie. (Zob. także: Dwór w Skarboszewie).

Błociszewski umieścił w tympanonie pałacu swoje herby (herb Ostoja i Nowina), które zachowały się do dziś, niestety w nie najlepszym stanie.

W 1936 r. pałac wystawiony został na licytację i kupiony przez Władysława Grabskiego z Bieganowa. W czasie wojny majątek należał do Niemców. Po zakończeniu wojny, pałac przeszedł na własność Skarbu Państwa.

W latach 60. XX w. detal zdobiący elewacje został skuty w czasie remontu.

W 1982 r. przeprowadzono generalny remont obiektu, podczas którego wykonano nowe tynki, a także odtworzono wygląd elewacji. W piwnicach utworzono salę klubową, położono nowe boazerie na parterze, przebudowano klatkę schodową, stołówkę, mieszkania służbowe oraz przedszkole.

Opis

Pałac wzniesiony na nieregularnym planie, bryła rozczłonkowana, dwukondygnacyjna. Nakryty dachem czterospadowym i dwuspadowym. Podpiwniczony.

Elewacja frontowa (wschodnia) z portykiem kolumnowym w niewielkim ryzalicie, zwieńczonym tympanonem z herbami. Naroża boniowane. Układ otworów okiennych symetryczny. Na skraju elewacji frontowej ozdobne wazy.

Elewacja południowa z tarasem w przyziemiu, portykiem filarowym na parterze portyk filarowy i loggią na piętrze z pięcioma arkadami. Tralki tarasu prawdopodobnie pochodzą z pałacu w pobliskiej Unii. Elewacja zachodnia niesymetryczna, z ryzalitem zamkniętym trójbocznie, niższym od korpusu i z przybudówkami nakrytymi dachami jednospadowymi. Od strony południowej okno w formie oślego grzbietu w polu wyznaczonym szkarpami.

Tu przeczytasz o pałacu w Paruszewie {reklama}

Wnętrza

Wnętrza pałacu w Paruszewie zostały mocno przebudowane podczas remontu. Na osi portyku mieści się reprezentacyjna sień z klatką schodową i kominkiem (z innego obiektu).

W pomieszczeniu od strony znajdują się pozostałości sztukaterii. Klatka schodowa dwubiegowa, drewniana.

Pierwotnie pokój właściciela i kancelaria mieściły się po prawej stronie, a jadalnia i kredens w tylnej części pałacu. Na taras wychodziło się z salonu.

Stan obecny

Pałac w Paruszewie jest w rękach prywatnych, a jego obecni właścicieli – Lucjan Krakowski i Beata Broczkowska – odkupili go w 2021 r. od spadkobiercy Witolda Hulewicza, który wyjechał do Australii w czasie stanu wojennego. Majątek wrócił do Hulewiczów w 2017 r., wcześniej należał do Skarbu Państwa.

Właściciele chcieliby utworzyć w pałacu izbę pamięci rodziny Hulewiczów, być może utworzyć kawiarenkę i organizować wydarzenia kulturalne.

Obecnie jest dostępny dla zwiedzających, co jakiś czas organizowane są dni otwarte. Więcej informacji z życia pałacu w Paruszewie znajdziecie na facebookowej stronie – Paruszewo PAŁAC.

W 2023 r. w ramach drugiego etapu Rządowego Programu Odbudowy Zabytków udało się pozyskać 137 200 zł na sporządzenie projektu budowlanego i technicznego dla budynku oraz wykonanie elewacji zewnętrznej pałacu w Paruszewie.

Bibliografia

• Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa.
• Kaźmierowska M., Pałac w Paruszewie przyciąga tłumy, (dostęp: 24.05.2023).
• Pawełczyk M., Powstańcy wielkopolscy powiatu wrzesińskiego: Błociszewski Stanisław Marian, (dostęp: 24.05.2023).
• Park wiejski w Paruszewie, 1984.
• Skuratowicz J., Dwory i pałace Wielkopolski. Styl narodowy, 2020.

Postaw mi kawę!

Drogi Czytelniku!

Cieszę się, że wędrujesz razem ze mną po Pałacowym Szlaku. Jeżeli podoba Ci się to, co robię i chcesz wesprzeć dalsze działania związane z rozwojem bloga, możesz postawić mi wirtualną kawę. Nie ma nic przyjemniejszego niż tworzenie nowych treści przy dobrej kawie! 🙂