Nowa karta w historii pałacu w Paruszewie

Pałac w Paruszewie (woj. wielkopolskie, pow. słupecki, gm. Strzałkowo) jest jedną z wielu wielkopolskich realizacji architekta Stanisława Mieczkowskiego. Bliźniacza koncepcja powstała w Żydowie (woj. wielkopolskie, pow. poznański, gm. Rokietnica). Podobnie opracowana została fasada pałacu z portykiem na osi, wspartym na kolumnach jońskich, a także powtórzony został układ wnętrz.

Paruszewski pałac jest moim zdaniem najpiękniejszą rezydencją w powiecie słupeckim. Myślę, że większość z Was podzieli tą opinię 🙂 Co najważniejsze, otwarty jest dla zwiedzających. Obecni właściciele mają wobec niego bardzo obiecujące plany. Jakie? Zapraszam do lektury!

Pałac w Paruszewie – historia

Wieś Paruszewo wzmiankowana była już w 1294 r. i należała wówczas do Przemysława II. Od 1578 r. została własnością Mikołaja Gniazdowskiego, a w 1618 r. – Adama Golińskiego. 

W XVIII w. Paruszewo należało do rodziny Łukomskich. W I poł. XIX w. wieś przeszła na własność Hulewiczów. Pałac powstał z inicjatywy Waleriana Hulewicza na przełomie XIX i XX w.

Pałac w Paruszewie przebudowano w stylu eklektycznym ok. 1910 r. dla nowych właścicieli – Stanisława Błociszewskiego i Janiny Hulewicz.

Stanisław Błociszewski (1849-1927) był doktorem medycyny. Jego matką była Jadwiga Bojanowska z Bojanowa, a ojcem Stanisław Marian Błociszewski z Błociszewa h. Ostoja. W 1908 r. poślubił Janinę Hulewicz, z którą miał synów: Tadeusza i Stanisława Mariana. Zmarł w Paruszewie i pochowany został na cmentarzu parafialnym w Skarboszewie. (Zob. także: Dwór w Skarboszewie).

Błociszewski umieścił w tympanonie pałacu swoje herby (herb Ostoja i Nowina), które zachowały się do dziś, niestety w nie najlepszym stanie.

W 1936 r. pałac wystawiony został na licytację i kupiony przez Władysława Grabskiego z Bieganowa. W czasie wojny majątek należał do Niemców. Po zakończeniu wojny, pałac przeszedł na własność Skarbu Państwa.

W latach 60. XX w. detal zdobiący elewacje został skuty w czasie remontu.

W 1982 r. przeprowadzono generalny remont obiektu, podczas którego wykonano nowe tynki, a także odtworzono wygląd elewacji. W piwnicach utworzono salę klubową, położono nowe boazerie na parterze, przebudowano klatkę schodową, stołówkę, mieszkania służbowe oraz przedszkole.

Opis

Pałac wzniesiony na nieregularnym planie, bryła rozczłonkowana, dwukondygnacyjna. Nakryty dachem czterospadowym i dwuspadowym. Podpiwniczony.

Elewacja frontowa (wschodnia) z portykiem kolumnowym w niewielkim ryzalicie, zwieńczonym tympanonem z herbami. Naroża boniowane. Układ otworów okiennych symetryczny. Na skraju elewacji frontowej ozdobne wazy.

Drogi Czytelniku!

Cieszę się, że wędrujesz razem ze mną po Pałacowym Szlaku. Jeżeli podoba Ci się to, co robię i chcesz wesprzeć dalsze działania związane z rozwojem bloga, możesz postawić mi wirtualną kawę. Nie ma nic przyjemniejszego niż tworzenie nowych treści przy dobrej kawie! 🙂

Elewacja południowa z tarasem w przyziemiu, portykiem filarowym na parterze portyk filarowy i loggią na piętrze z pięcioma arkadami. Tralki tarasu prawdopodobnie pochodzą z pałacu w pobliskiej Unii. Elewacja zachodnia niesymetryczna, z ryzalitem zamkniętym trójbocznie, niższym od korpusu i z przybudówkami nakrytymi dachami jednospadowymi. Od strony południowej okno w formie oślego grzbietu w polu wyznaczonym szkarpami.

Tu przeczytasz o pałacu w Paruszewie

Wnętrza pałacu w Paruszewie

Wnętrza pałacu zostały mocno przebudowane podczas remontu. Na osi portyku mieści się reprezentacyjna sień z klatką schodową i kominkiem (z innego obiektu).

W pomieszczeniu od strony znajdują się pozostałości sztukaterii. Klatka schodowa dwubiegowa, drewniana.

Pierwotnie pokój właściciela i kancelaria mieściły się po prawej stronie, a jadalnia i kredens w tylnej części pałacu. Na taras wychodziło się z salonu.

Stan obecny

Pałac w Paruszewie jest w rękach prywatnych, a jego obecni właścicieli – Lucjan Krakowski i Beata Broczkowska – odkupili go w 2021 r. od spadkobiercy Witolda Hulewicza, który wyjechał do Australii w czasie stanu wojennego. Majątek wrócił do Hulewiczów w 2017 r., wcześniej należał do Skarbu Państwa.

Właściciele chcieliby utworzyć w pałacu izbę pamięci rodziny Hulewiczów, być może utworzyć kawiarenkę i organizować wydarzenia kulturalne.

Obecnie jest dostępny dla zwiedzających, co jakiś czas organizowane są dni otwarte. Więcej informacji z życia pałacu w Paruszewie znajdziecie na facebookowej stronie – Paruszewo PAŁAC.

W 2023 r. w ramach drugiego etapu Rządowego Programu Odbudowy Zabytków udało się pozyskać 137 200 zł na sporządzenie projektu budowlanego i technicznego dla budynku oraz wykonanie elewacji zewnętrznej pałacu w Paruszewie.

* W artykule pojawiają się linki afiliacyjne i podlinkowane banery. Twórca bloga Pałacowym Szlakiem otrzyma wynagrodzenie za skorzystanie z oferty, która wyświetli się po kliknięciu w link.

Bibliografia

• Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa.
• Kaźmierowska M., Pałac w Paruszewie przyciąga tłumy, (dostęp: 24.05.2023).
• Pawełczyk M., Powstańcy wielkopolscy powiatu wrzesińskiego: Błociszewski Stanisław Marian, (dostęp: 24.05.2023).
• Park wiejski w Paruszewie, 1984.
• Skuratowicz J., Dwory i pałace Wielkopolski. Styl narodowy, 2020.