Okuniew: pałac lubiany przez filmowców

W Warszawie świeciło słońce. Opady prognozowano na późne godziny nocne. Gdy dotarłam do Okuniewa (woj. mazowieckie, pow. miński, gm. Halinów) pogoda sprawiła mi niemałego psikusa. Nad przypałacowym parkiem zebrały się gęste chmury i zaczęło padać, a w niedalekiej okolicy grzmieć. Osłoniłam sprzęt i szybko zrobiłam zdjęcia. Na szczęście było ciepło i przyjemnie. Gdy wracałam, jak na ironię, wyszło słońce.

Na początku byłam niepocieszona, ale po dłuższym zastanowieniu uznałam, że natura zrobiła mi ładny prezent. Mroczne ruiny pałacu Łubieńskich prezentowały się znacznie lepiej w takiej scenerii, aniżeli przy słonecznej pogodzie i bezchmurnym niebie. Klimatu dodawał silny wiatr i trzeszczące nad murami drzewa. Tak więc – jak to mówią – nie ma tego złego 🙂

Pałac w Okuniewie jest obecnie w stanie kompletnej ruiny, jednak dla mieszkańców stanowi ważny zabytek i świadectwo bogatej historii wsi. Istnieją też opowieści o skarbie ukrytym w ruinach pałacu. Według jednej z nich mieszkańcy rozbierali budynek w jego poszukiwaniu, aż popadł w ruinę i przestał nadawać się do zamieszkania.

W przeszłości pojawiały się pomysły odbudowy obiektu. W latach 60/70 miał tu powstać Dom Pracy Twórczej. Planów tych jednak nie udało się zrealizować.

W internecie krąży informacja (powielana na wielu blogach, stronach, w filmikach na YouTube etc.) jakoby pałac w Okuniewie miał zostać podpalony na potrzeby sceny w serialu “Zaklęty dwór” w reż. Antoniego Krauzego z 1976 r. W finałowej scenie serialu ma miejsce pożar, ale płonie nie pałac, a chata Kozaka Bulija. Ruiny rzeczywiście wykorzystano do nakręcenia kilku scen tego serialu, ale nie znalazłam w nim płonącego pałacu Łubieńskich. Wszystkie odcinki „Zaklętego dworu” można obejrzeć TUTAJ.

Pałac w Okuniewie płonie jednak w innej produkcji filmowej, a jest nią krótkometrażowy film w reż. Wojciecha Marczewskiego z 1974 r. „Wielkanoc”. Potwierdzenie tej informacji znalazłam także w Ewidencji parku w Okuniewie z 1977 r. Widnieje tam zapis o relacji mieszkańca, który był naocznym świadkiem podpalenia pałacu do jednej ze scen filmu kręconego w 1973 r. Film „Wielkanoc” można w całości obejrzeć TUTAJ. Podpalony pałac pojawia się na początku produkcji.

Trafiłam również na informację o tym, że w pałacu kręcono kilka scen do filmu „Miasto 44” w reż. Jana Komasy z 2014 r., ale nie wiem, na ile jest prawdziwa. Może ktoś z Czytelników będzie ją mógł potwierdzić? 🙂

Pałac w Okuniewie – historia

Okuniew zyskał prawa miejskie w 1538 r., a jego właścicielem był wówczas Stanisław Okuń. Na przełomie XVI i XVII w. wieś przeszła w ręce Leszczyńskich, a w 1613 r. dobra odkupił od nich Czosnowski. Czosnowscy byli właścicielami Okuniewa do 1732 r. Majątek nabył od nich Marcjan Grzybowski. Postawił tu drewniany dwór wraz z parkiem, którego pozostałości zachowały się do dziś.

W 1777 r. syn Marcjana, Stanisław Grzybowski, sprzedał dobra cześnikowi Stanisławowi Klickiemu, który ok. 1780 r. rozbudował dwór i utworzył staw. 

Od ok. 1835 r. Okuniew był w rękach Jana Łubieńskiego h. Pomian (1788-1878) – posła na sejm, sędziego Sądu Najwyższej Instancji Królestwa Kongresowego, ekonomisty i działacza filantropijnego. W 1810 r. poślubił w Okuniewie Annę Klicką (zm. 1837 r.).

Pałac w Okuniewie powstał jako rodowa rezydencja Łubieńskich ok. poł. XIX w. Budynek miał dwa tarasy. Wnętrza zdobiły drewniane stropy i kręte schody. Mieściła się w nim także sala balowa. Pokoje ogrzewały piece kaflowe obłożone niebieskimi kaflami z ornamentem ludowym. Dwa z nich prawdopodobnie po II wojnie światowej trafiły do pałacu w Jabłonnie.

W 1843 r. ożenił się ponownie z Izabelą Michałowską. Po śmierci Jana w 1878 r. Okuniew stał się własnością jego synów: Stanisława i Wacława oraz zięciów: hr. Karola Krasińskiego i Wacława Popiela. 

W II poł. XIX w. majątek przeszedł w ręce Lortschów. W 1869 r. Okuniew stracił prawa miejskie. Car Aleksander II zarekwirował majątek i przekazał go jednemu z generałów za zasługi w tłumieniu powstania styczniowego. W latach 1915-1919 wieś była pod panowaniem niemieckim. Pod koniec lat 20. XX w. większa część ziem (130 ha) należała do Pawła i Jana Łapatinów. Byli oni właścicielami majątku do 1946 r.

W 1946 r. w pałacu mieściła się szkoła, mieszkania, organizowano spotkania oraz zabawy dla mieszkańców. Od 1955 r. zaczął popadać w ruinę.

Opis

Pałac w Okuniewie był pierwotnie piętrową budowlą na planie wydłużonego prostokąta, murowaną, ceglaną, na ceglanej podmurówce. Od strony elewacji frontowej z piętrowym, trójosiowym ryzalitem, zamkniętym trójkątnym szczytem i dużymi półkoliście zamkniętymi oknami w górnej kondygnacji. Od strony elewacji ogrodowej mieścił się trójboczny ryzalit salonu, nawiązujący do tendencji barokowych. Nakryty dachem czterospadowym.

@palacowymszlakiem.pl

Ruiny pałacu Łubieńskich w Okuniewie pod Warszawą. Pałac podpalony został do filmu, pojawił się także w serialu w reż. Antoniego Krauzego czy fanowskiej wersji Wiedźmina. #pałac #ruiny #urbex #urbexpolska #zwiedzanie #mazowsze #okuniew #opuszczonemiejsca #ciekawostki #film

♬ Rodzina Połanieckich (From „Bilans kwartalny”) – Maksym Rzemiński & Radom Chamber Orchestra & Dawid Runtz

Stan obecny

Teren, na którym znajdują się ruiny pałacu Łubieńskich należy obecnie częściowo do Gminy Halinów, druga połowa jest w rękach prywatnych właścicieli.

Pałac jest w stanie trwałej ruiny, ogrodzony siatką z furtką. Obiekt można obejrzeć z bliska.

Bibliografia

• Dawny Okuniew – fanpage.
• Ewidencja parków województwa stołecznego gmina Halinów park Okuniew, Ekspertyza nr 123/ST, 1977.
• Filmweb – forum, Zaklęty dwór – 1976, (dostęp: 28.04.2023).
• Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa.
• M. Kujawa, Polskie Zabytki – Okuniew, (dostęp: 28.04.2023).
• Libicki P., Pałac w Okuniewie: dipp.info.pl, (dostęp 29.04.2023).

Postaw mi kawę!

Drogi Czytelniku!

Cieszę się, że wędrujesz razem ze mną po Pałacowym Szlaku. Jeżeli podoba Ci się to, co robię i chcesz wesprzeć dalsze działania związane z rozwojem bloga, możesz postawić mi wirtualną kawę. Nie ma nic przyjemniejszego niż tworzenie nowych treści przy dobrej kawie! 🙂